Parwowiroza psów to jedna z najpoważniejszych i najbardziej zakaźnych chorób wirusowych dotykających głównie szczenięta, ale również dorosłe psy. Jest to choroba, która wymaga szybkiego rozpoznania i leczenia, ponieważ przebiega gwałtownie i może prowadzić do śmierci zwierzęcia w ciągu kilku dni. W tym artykule szczegółowo omówimy przyczyny, objawy, przebieg i leczenie parwowirozy, a także środki zapobiegawcze i inne istotne aspekty.
Co to jest parwowiroza?
Parwowiroza to zakaźna choroba wywołana przez wirusa CPV-2 (Canine Parvovirus type 2), należącego do rodziny Parvoviridae. Wirus ten jest niezwykle odporny na czynniki środowiskowe, takie jak wysoka i niska temperatura czy środki dezynfekcyjne, co czyni go trudnym do eliminacji.
Choroba atakuje głównie układ pokarmowy psa, ale w niektórych przypadkach wirus może uszkodzić również mięsień sercowy (postać sercowa parwowirozy). Najbardziej narażone są szczenięta w wieku od 6 tygodni do 6 miesięcy, zwłaszcza te, które nie były szczepione.
Przyczyny i sposoby zakażenia
Główną przyczyną parwowirozy jest kontakt psa z wirusem CPV-2. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez:
- Kontakt z zakażonymi psami: Wirus jest wydalany z kałem chorego psa, a kontakt z zanieczyszczonymi odchodami może prowadzić do infekcji.
- Zanieczyszczone środowisko: Wirus może przetrwać w glebie, na powierzchniach czy przedmiotach (np. miskach, butach) przez wiele miesięcy.
- Brak odporności: Nieszczepione szczenięta i psy z osłabionym układem odpornościowym są najbardziej podatne na zakażenie.
Objawy parwowirozy
Objawy parwowirozy pojawiają się zwykle 3–7 dni po zakażeniu i mogą być różnorodne w zależności od formy choroby. Najczęściej spotykana jest postać jelitowa, której objawy obejmują:
1. Objawy ogólne:
- Osowiałość i brak apetytu.
- Gorączka, czasem bardzo wysoka.
- Silne odwodnienie, wynikające z utraty płynów.
2. Objawy układu pokarmowego:
- Ciężkie wymioty.
- Krwawa biegunka o charakterystycznym, bardzo nieprzyjemnym zapachu.
- Ból brzucha, apatia i wzdęcia.
3. Objawy sercowe (rzadsza forma):
- Nagła śmierć młodych szczeniąt bez wcześniejszych objawów klinicznych.
- Objawy niewydolności serca, takie jak osłabienie, duszność czy sinica.
Przebieg choroby
Przebieg parwowirozy jest szybki i agresywny. Wirus atakuje przede wszystkim szybko dzielące się komórki, co prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelit i obniżenia liczby białych krwinek. Można wyróżnić kilka etapów choroby:
- Okres inkubacji: Trwa od 3 do 7 dni. Wirus namnaża się w układzie limfatycznym i szpiku kostnym.
- Faza początkowa: Objawia się ogólnym osłabieniem, gorączką i apatią.
- Faza krytyczna: Dochodzi do poważnych uszkodzeń jelit, prowadzących do wymiotów, biegunki i odwodnienia. Na tym etapie istnieje ryzyko wtórnych zakażeń bakteryjnych i posocznicy.
- Faza rekonwalescencji lub śmierci: Psy, które przeżyją fazę krytyczną, mogą stopniowo odzyskiwać siły, ale wymagają długotrwałej opieki. Bez leczenia śmiertelność wynosi nawet 91%.
Diagnostyka parwowirozy
Rozpoznanie parwowirozy opiera się na:
- Wywiadzie i objawach klinicznych:
- Lekarz weterynarii zwraca uwagę na wiek psa, brak szczepień i charakterystyczne objawy.
- Testach laboratoryjnych:
- Testy ELISA na obecność wirusa w kale.
- Badania krwi, które mogą wykazać leukopenię (obniżenie liczby białych krwinek).
- Badaniach obrazowych:
- W razie potrzeby wykonuje się USG jamy brzusznej, aby wykluczyć inne schorzenia.
Leczenie parwowirozy
Leczenie parwowirozy jest trudne i wymaga intensywnej terapii wspomagającej. Kluczowe elementy terapii to:
1. Nawadnianie:
- Dożylne podawanie płynów, aby zapobiec odwodnieniu.
- Uzupełnianie elektrolitów i glukozy.
2. Leki przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe:
- Stosowane w celu złagodzenia objawów ze strony układu pokarmowego.
3. Antybiotykoterapia:
- Wprowadza się antybiotyki o szerokim spektrum działania, aby zapobiec wtórnym zakażeniom bakteryjnym.
4. Leki immunomodulujące:
- Stosowanie surowicy odpornościowej lub preparatów wzmacniających odporność.
5. Karmienie wspomagające:
- W początkowym etapie stosuje się żywienie dojelitowe lub pozajelitowe, aby zapewnić dostarczanie składników odżywczych.
6. Opieka weterynaryjna 24/7:
- Psy chore na parwowirozę wymagają stałego monitorowania w warunkach szpitalnych.
Rokowanie zależy od czasu rozpoczęcia leczenia i stanu ogólnego psa. Wczesna interwencja zwiększa szanse na przeżycie.
Profilaktyka parwowirozy
Zapobieganie parwowirozie opiera się na regularnych szczepieniach oraz przestrzeganiu zasad higieny. Oto kluczowe środki zapobiegawcze:
1. Szczepienia:
- Pierwsza dawka między 6 a 8 tygodniem życia.
- Kolejne dawki przypominające co 3–4 tygodnie do ukończenia 16. tygodnia życia.
- Szczepienia przypominające co rok lub co trzy lata.
2. Izolacja szczeniąt:
- Unikanie kontaktu z obcymi psami, szczególnie w miejscach publicznych, dopóki szczenię nie zostanie w pełni zaszczepione.
3. Dezynfekcja środowiska:
- Regularne czyszczenie i dezynfekcja misek, zabawek i przestrzeni, w których przebywa pies. Warto używać preparatów zawierających podchloryn sodu, skutecznych przeciwko CPV-2.
Skutki parwowirozy i powikłania
Psy, które przeżyły parwowirozę, mogą zmagać się z długotrwałymi problemami zdrowotnymi, takimi jak:
- Zaburzenia trawienia spowodowane uszkodzeniem jelit.
- Obniżenie odporności, co zwiększa podatność na inne choroby.
- W przypadku postaci sercowej – trwałe uszkodzenie mięśnia sercowego.